Metodyczne aspekty pomiaru zjawiska urban sprawl
Autor: Piotr Lityński
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2015, nr 6(942), s. 39-61
DOI: 10.15678/ZNUEK.2015.0942.0603
Streszczenie
Celem artykułu jest identyfikacja różnych przejawów urban sprawl oraz prezentacja sposobów pomiaru tego zjawiska. Metodą realizacji celu stał się przegląd literatury przedmiotu, zatem prezentowane opracowanie ma charakter teoretyczno-metodyczny. Wśród wiodących teoretycznych koncepcji pomiaru zjawiska dominują trzy podstawowe, które opierają się na wskaźnikach nawiązujących do różnych sposobów zabudowy terenu. Pierwsze podejście opiera się na takich wskaźnikach, jak: gęstość, rozproszenie, estetyczność, ekologia, dostępność. Drugie podejście korzysta z takich wskaźników, jak: stopa wzrostu, gęstość, geometria przestrzenna, dostępność, estetyczność. Trzecie podejście identyfikuje rodzaje sprawlu poprzez wskaźniki: gęstość, ciągłość, skupienie, grupowanie, centralizacja, nuklearność, zróżnicowanie użytkowania, bliskość. Ważną cechą trzeciego podejścia są doświadczenia w badaniach zagranicznych w implementacji tej metody. Ponadto jest to metoda prezentująca metodologię i charakterystykę wielu przejawów sprawlu, które mogą znaleźć zastosowanie w warunkach polskich.
Słowa kluczowe: urban sprawl, pomiar urban sprawlu, rozproszenie zabudowy, decentralizacja przestrzenna.
Methodological Aspects of Measuring Urban Sprawl
Author: Piotr Lityński
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2015, no 6(942), pp. 39-61
Abstract
The purpose of the article is to identify the various sorts of urban sprawl and to present methods of measuring this phenomenon. The article reviews the subject literature, giving it a theoretical-methodological character. Among the leading theoretical concepts involved in measuring the phenomena, there are three basic methods, which are based on indicators that refer to the different ways of building area. The first method is based on density, scatter, aesthetics, ecology and accessibility. The second approach uses the indicators of growth rates, density, spatial geometry, accessibility, and aesthetic measures. The third approach identifies types of sprawl through the indicators of density, continuity, concentration, clustering, centrality, nuclearity, mixed use and proximity. An important feature of the third approach is experience gained from foreign studies in the implementation of this method. In addition, this method presents the methodology and characteristics of the many sorts of sprawl, which can be applied to the conditions prevailing in Poland.
Keywords: urban sprawl, measuring of urban sprawl, built dispersal, spatial decentralisation.
Wersją pierwotną czasopisma jest publikacja drukowana.
Artykuł jest dostępny również w bazie CEEOL http://www.ceeol.com/. Zeszyt Naukowy nr 6(942) jest dostępny w czytelni internetowej Ibuk http://www.ibuk.pl/
The article is available in the CEEOL database http://www.ceeol.com/. The journal is available in the online reading room Ibuk http://www.ibuk.pl/
